Werkboek Renderend Landschap

Productieve biodiverse landschapselementen – van ontwerp naar winkelschap

Deze zomer (2023) verscheen het werkboek Renderend Landschap: Van ontwerp naar winkelschap van productieve biodiverse landschapselementen. Het werkboek gaat in op kleinschalige methodes om een landschap te verfraaien, de ecologie en biodiversiteit te versterken, die bovendien aanvullend inkomen kunnen opleveren voor de landeigenaar of beheerder.

Het werkboek is het resultaat van drie jaar experimenteren in het project Lekker Landschap Kromme Rijn met de teelt expertise van de schrijvers Gert Jan Jansen en Laurette van Slobbe. Zin in Buiten was kwartiermaker en projectcoördinator. Opdrachtgever: Stuurgroep Kromme Rijnlandschap.

Achterflap

Als je dan toch het uitgeklede land wil verbeteren met mooie singels en stukjes bos zorg er dan voor dat je die kunt oogsten, dan heeft de grondbeheerder er tenminste ook wat aan. En is die minder afhankelijk van subsidies en politieke besluiten. Dat is de strekking van dit boek. Een sterke ecologie, een grote biodiversiteit, een mooi landschap en additioneel inkomen voor de beheerders. Van ontwerp tot winkelschap. Dit boek legt je stap voor stap uit hoe je dat kunt doen aan de hand van de ervaringen opgedaan in het project Lekker Landschap Kromme Rijn (2019-2023) waarin bovenstaande visie is uitgewerkt. Het verslag is onderbouwd met eerdere ervaringen opgedaan bij Hof van Twello (2003-2020) en Florae (v.a. 2019) in Twello.

Voor wie

Dit is een boek voor doeners, voor boeren en voedselbossers, voor mensen die op zoek zijn naar een andere inrichting en gebruik van hun stuk grond. Het boek is ook instructief voor landschapsbeheerders, natuurverenigingen, beleidsmakers en politici. Geef innovatief beheer een kans!

Is dit werkboek geschikt voor agroforestry of voedselbossen?

Het uitgangspunt voor de productieve, oogstbare landschapselementen in dit werkboek gaat over houdbare producten gemaakt van kleinschalige kruidachtige teelten in combinatie met oogstbare struiken en bomen met de afzet in een korte keten. Dat past in lijnvormige landschappelijke beplantingen en past ook in voedselbossen.

Het woord teelt zegt het al. Het gaat niet vanzelf. Het vraagt echt aandacht in het beheer. Het werkboek laat zien welke gewassen dusdanig gemakkelijk te beheren en oogsten zijn, dat het mogelijk is er een additioneel inkomen uit te halen. Ook beschrijft het werkboek over het verwerken van de teelt naar houdbare producten en de afzet in de korte keten. De werkwijze is nadrukkelijk niet geschikt om een hoofdinkomen uit te halen, maar juist bedoeld als een extraatje voor een grondeigenaar.

Dat is meteen het verschil met agroforestry. Bij agroforestry gaan we uit van de schaalbare bedrijfsmatige toepassing van bomen en struiken op een boeren bedrijf. Daarvoor zijn vaak eenvoudiger plantcombinaties nodig die met (kleinschalige) mechanisatie te beheren en te oogsten zijn.